Τι είναι η Candida auris και γιατί πλέον τη λέμε Candidozyma;

Η Candida auris είναι ένας ανθεκτικός μύκητας που μπορεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις, συνηθέστερα σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε βαριά κατάσταση ή έχουν σοβαρά εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 2009 στην Ιαπωνία, όταν καλλιεργήθηκε από το αυτί (auris) ενός ασθενούς - εξού και το όνομά της. Από τότε έχει προκαλέσει εξάρσεις σε πολλές χώρες, κυρίως σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα.

Μετονομάστηκε ή ακριβέστερα επαναταξινομήθηκε ως Candodozymα, επειδή το γονιδιακό της προφίλ και η ικανότητα της να αποικίζει το σώμα και το περιβάλλον των ασθενών διαφέρει από τα υπόλοιπα είδη Candida.

Γιατί προκαλεί ανησυχία;

Η C. auris μπορεί να παρουσιάζει αντοχή σε πολλά αντιμυκητικά φάρμακα, γεγονός που δυσχεραίνει την αντιμετώπισή της. Επιπλέον, δεν αναγνωρίζεται («ταυτοποιείται») εύκολα με τις συνήθεις μεθόδους στο εργαστήριο, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις στη διάγνωσή της.

Ένα χαρακτηριστικό που την ξεχωρίζει είναι η ικανότητά της να επιβιώνει και να αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες έως και 42°C, ξεπερνώντας τη φυσική άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού (≈37°C). Αυτή η θερμική αντοχή δηλώνει πιθανή προσαρμογή της σε συνθήκες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, κάτι που θα μπορούσε να καταστήσει παρόμοιους περιβαλλοντικούς μύκητες απειλή για τον άνθρωπο στο μέλλον.

Τέλος, η C. auris μπορεί να επιβιώσει για εβδομάδες σε επιφάνειες, γεγονός που διευκολύνει τη μετάδοσή της σε νοσοκομεία και μονάδες χρόνιας φροντίδας (οίκοι ευγηρίας, κέντρα αποκατάστασης κλπ).

Ποια είναι η κατάσταση στην Ερώπη και στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με την έκθεση του ECDC, που δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο του 2025, καταγράφεται συνεχής άνοδος στον αριθμό καταγεγραμένων περιστατικών από το 2013, όταν πρωτοεμφανίστηκαν κρούσματα (1.346 σε 18 χώρες to 2023), με εντοπισμένες ζώνες ενδημικότητας. Ωστόσο, αρκετές χώρες δεν έχουν ακόμη εγκαταστήσει συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης του μύκητα, και γι΄αυτό τα δεδομένα δεν αντικατοπτρίζουν την πλήρη εικόνα στην Ευρώπη. Σε όλες τις χώρες με σχετικό σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης, η μετάδοση παραμένει κυρίως ενδονοσοκομειακή.

Στην Ελλάδα, η C. auris καταγράφηκε για πρώτη φορά το 2019. Από τότε, έχουν εντοπιστεί περιστατικά λοίμωξης και αποικισμού σε πολλές υγειονομικές μονάδες. Η επιδημιολογική επιτήρηση και καταγραφή των κρουσμάτων σε επιλεγμένες μονάδες φροντίδας γίνεται από τον ΕΟΔΥ. Το 2023 δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 451 περιστατικά, ενώ το 2024 παρατηρήθηκε πτωτική τάση.

Γιατί αποκαλείται “superbug”;

Παρότι δεν αποτελεί απειλή για το γενικό πληθυσμό, η C. auris χαρακτηρίζεται συχνά ως “superbug”, επειδή συνδυάζει ανθεκτικότητα στα αντιμυκητικά φάρμακα, δυνατότητα μακράς επιβίωσης στο περιβάλλον (επιφάνειες), ευκολία μετάδοσης και δυνητικές σοβαρές επιπλοκές σε εξαιρετικά ευάλωτους ασθενείς σε δομές υγειονομικής περίθαλψης και χρόνιας φροντίδας.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η C auris δεν αποτελεί απειλή για τον υγιή πληθυσμό. Ωστόσο, μπορεί να κινδυνεύουν οι ασθενείς πουν νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, άτομα με χρόνια σοβαρά νοσήματα που απαιτούν συχνές και μακρές νοσηλείες και σοβαρά ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, ειδικά αν υποβάλλονται σε επεμβατικές πράξεις με τη χρήση καθετήρων, αναπνευστήρων κλπ.

Τι είδους λοιμώξεις προκαλεί;

Η C. auris μπορεί να προκαλέσει μυκηταιμία (λοίμωξη του αίματος από μύκητες) σε νοσηλευόμενους ασθενείς, κυρίως βαρέως πάσχοντες, λοιμώξεις χειρουργικών τραυμάτων και ξένων σωμάτων, όπως βαλβίδων στον εγκέφαλο, και άλλα. Εκδηλώνεται συνήθως με πυρετό και επιδείνωση της γενικής κατάστασης σε νοσηλευόμενους ασθενείς, που δεν ανταποκρίνεται στη συνηθισμένη αντιβιοτική αγωγή.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, όμως, ο μύκητας αποικίζει το δέρμα ή άλλα σημεία του σώματος των ασθενών, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα, αλλά αποτελώντας έτσι δυνητική πηγή για περαιτέρω μετάδοσή του, αν δε λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης.

Πώς μεταδίδεται;

Ο μύκητας μπορεί να επιβιώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον και να μεταδίδεται από ασυμπτωματικούς φορείς. Η μετάδοση γίνεται κυρίως σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα, είτε μέσω άμεσης μεταφοράς, κυρίως με τα χέρια, μεταξύ ασθενών και προσωπικού που φροντίζει τους ασθενείς, είτε μέσω μολυσμένων επιφανειών και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, αν δεν λαμβάνονται τα προβλεπόμενα μέτρα καθαριότητας και απολύμανσης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της λοίμωξης από C. auris;

Η διάγνωση απαιτεί τη λήψη κατάλληλων δειγμάτων, όπως καλλιέργεια αίματος ή καλλιέργεια από την επιφάνεια μολυσμένου χειρουργικού τραύματος, και την εφαρμογή ειδικών τεχνικών για τη σωστή αναγνώριση του μύκητα.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Η θεραπεία των λοιμώξεων από C. auris βασίζεται στη χορήγηση κατάλληλων αντιμυκητικών φαρμάκων, ενώ μπορεί να απαιτηθεί και η αφαίρεση μολυσμένων ξένων σωμάτων από το σώμα του ασθενούς, όταν αυτό είναι δυνατόν.

Σε περιπτώσεις που ο μύκητας αποικίζει το σώμα, χωρίς να προκαλεί λοίμωξη, δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή, αλλά πρέπει να εφαρμόζονται τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης της διασποράς, όπως η χωριστή νοσηλεία των ασθενών που φέρουν το μύκητα και η προσεκτική τήρηση των μέτρων υγιεινής των χεριών και των μέτρων επαφής, τόσο από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, όσο και από τους επισκέπτες και φροντιστές των ασθενών.

Βιβλιογραφία:

European Centre for Disease Prevention and Control. (2025, September 11). Survey on the epidemiological situation, laboratory capacity and preparedness for Candidozyma (Candida) auris, 2024

Ο γονιδιωματικός νεογνικός έλεγχος (gNBS) —η χρήση τεχνολογιών γονιδιωματικής αλληλούχισης σε δημόσια, πληθυσμιακά προγράμματα νεογνικού ελέγχου— αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο

Το Σύνδρομο Μακρού QT αποτελεί κύρια αιτία αιφνίδιου θανάτου σε νεαρά άτομα, με συχνότητα εμφάνισης που υπερβαίνει το 1 στα 2000. Η κλινική σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Από σήμερα, δυστυχώς, η ιστοσελίδα του CDC δεν θα πρέπει να θεωρείται αξιόπιστη πηγή πληροφοριών για τα εμβόλια. Είναι προφανές ότι η διοίκηση Donald Trump,

Ο αυξημένος καθημερινός χρόνος μπροστά σε οθόνες κατά την ύστερη παιδική ηλικία σχετίζεται με μεγαλύτερα συμπτώματα κατάθλιψης στην πρώιμη εφηβεία, ένα φαινόμενο που εν μέρει προκαλείται από τη μικρότερη διάρκεια ύπνου και την αλλοιωμένη οργάνωση της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο JAMA Pediatrics . Η μελέτη υπογραμμίζει τον ρόλο τροποποιήσιμων συμπεριφορών όπως ο ύπνος στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της έκθεσης σε οθόνες στην ψυχική υγεία.

Η μελέτη είχε ως στόχο να διευκρινίσει τον μηχανισμό με τον οποίο ο χρόνος μπροστά σε οθόνες συμβάλλει στην κατάθλιψη των νέων, εστιάζοντας σε 2 υποψήφιους μεσολαβητές: τη διάρκεια του ύπνου και τη μικροδομή της λευκής ουσίας. Η ερευνητική ομάδα υπέθεσε ότι η χρήση οθονών στα τέλη της παιδικής ηλικίας (ηλικίες 9-10) θα οδηγούσε σε μειωμένο ύπνο και αλλαγές στην οργάνωση των οδών της λευκής ουσίας που είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση των συναισθημάτων, δύο παράγοντες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα μέχρι την πρώιμη εφηβεία (ηλικίες 11-13).

Για να το ελέγξει αυτό, η ομάδα διεξήγαγε μια προοπτική μελέτη κοόρτης χρησιμοποιώντας δεδομένα από 976 συμμετέχοντες στη Μελέτη Γνωστικής Ανάπτυξης Εγκεφάλου Εφήβων (ABCD). Όλοι οι συμμετέχοντες δεν έπασχαν από ψυχιατρικές διαταραχές κατά την έναρξη. Οι ερευνητές συνέλεξαν αυτοαναφερόμενα δεδομένα για τον χρόνο μπροστά σε οθόνες κατά την έναρξη (T1), τη διάρκεια ύπνου κατά την παρακολούθηση (T2) και μέτρησαν τα καταθλιπτικά συμπτώματα μέσω της Λίστας Ελέγχου Συμπεριφοράς Παιδιού. Η νευροαπεικόνιση επικεντρώθηκε σε 3 οδούς λευκής ουσίας που εμπλέκονται στην κατάθλιψη: τη δέσμη του προσαγωγίου, την ελάσσονα λαβίδα και την αγκιστροειδή δέσμη, χρησιμοποιώντας δείκτη διασποράς προσανατολισμού (ODI) που προέκυψε από την απεικόνιση NODDI.

Κάθε επιπλέον ώρα ημερήσιου χρόνου μπροστά σε οθόνη στο T1 προέβλεπε αύξηση 0,12 μονάδων στα καταθλιπτικά συμπτώματα στο T2 (95% ΔΕ, 0,04-0,20; P = 0,008). Πιο συγκεκριμένα, οι αναλύσεις σειριακής διαμεσολάβησης αποκάλυψαν ότι αυτή η σχέση οφειλόταν εν μέρει σε βιολογικές αλλαγές. Η μικρότερη διάρκεια ύπνου μεσολάβησε στο 37,5% της σχέσης μεταξύ του χρόνου μπροστά σε οθόνη και της χειρότερης συνοχής της λευκής ουσίας στη δέσμη του προσαγωγίου, και η χειρότερη συνοχή του προσαγωγίου μεσολάβησε περαιτέρω στο 12,5% της σχέσης μεταξύ του σύντομου ύπνου και των αυξημένων καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Μαζί, αυτές οι οδοί αντιπροσώπευαν το 36,4% της συνολικής επίδρασης που συνδέει τον χρόνο μπροστά σε οθόνη με τα καταθλιπτικά συμπτώματα.

Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν τον κρίσιμο ρόλο της διάρκειας του ύπνου και της λευκής ουσίας, ιδιαίτερα της δέσμης του προσαγωγίου, στη διαμεσολάβηση της συσχέτισης μεταξύ του καθημερινού χρόνου μπροστά σε οθόνες και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Η μελέτη εντόπισε επίσης όρια χρόνου μπροστά σε οθόνες: οι επιπτώσεις στον ύπνο εμφανίστηκαν μετά από μόλις 1 ώρα καθημερινής χρήσης, τα συμπτώματα κατάθλιψης μετά από 2 ώρες και οι αλλαγές στη λευκή ουσία μετά από 3 ώρες.

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ανεπαρκής ύπνος μπορεί να προηγείται και να διευκολύνει τις νευρωνικές αλλαγές που σχετίζονται με τον χρόνο μπροστά σε οθόνες στην πρώιμη εφηβεία. Η δέσμη του προσαγωγίου, η οποία ενσωματώνει τη γνωστική και συναισθηματική επεξεργασία σε όλες τις περιοχές του εγκεφάλου, φάνηκε ιδιαίτερα ευάλωτη. Τα αποτελέσματα ευθυγραμμίζονται με προηγούμενες έρευνες που δείχνουν ότι ο ύπνος παίζει βασικό ρόλο στη συναπτική βελτίωση κατά την ανάπτυξη του εγκεφάλου και υπογραμμίζουν τη σημασία της διατήρησης επαρκούς ύπνου για την ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου.

Οι συγγραφείς σημείωσαν αρκετούς περιορισμούς στη μελέτη, συμπεριλαμβανομένης της εξάρτησης από αυτοαναφερόμενα δεδομένα ύπνου και χρόνου μπροστά σε οθόνες, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν μεροληψία ανάκλησης. Επιπλέον, τα δεδομένα ύπνου και λευκής ουσίας δεν συλλέχθηκαν και στα δύο χρονικά σημεία, περιορίζοντας την ικανότητα παρακολούθησης της χρονικής δυναμικής. Η μελέτη επίσης δεν έλαβε υπόψη το περιεχόμενο της οθόνης ή την γονική επίβλεψη, δύο παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματά τους «υποστηρίζουν τον κρίσιμο ρόλο της διάρκειας του ύπνου και της λευκής ουσίας, ιδιαίτερα της δέσμης του προσαγωγίου, στη διαμεσολάβηση της συσχέτισης μεταξύ του καθημερινού χρόνου μπροστά σε οθόνες και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων». Τόνισαν τη σημασία της «προώθησης υγιεινών συνηθειών χρόνου μπροστά σε οθόνες και της ιεράρχησης του επαρκούς ύπνου για την υποστήριξη της συναισθηματικής και εγκεφαλικής ανάπτυξης»

Οι ειδικοί στη δημόσια υγεία εκφράζουν ανησυχία για το νέο μήνυμα του CDC, το οποίο αναφέρει ότι «οι μελέτες δεν έχουν αποκλείσει την πιθανότητα τα εμβόλια για βρέφη να προκαλούν αυτισμό», φοβούμενοι ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού και σε αναζωπύρωση ασθενειών που μπορούν να προληφθούν. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η απόφαση του CDC υπονομεύει την επιστημονική ακεραιότητα και την εμπιστοσύνη του κοινού, προκαλώντας ενδεχομένως βλάβη στην υγεία της κοινότητας.