Με την πρόσβαση σε ανθυγιεινά τρόφιμα να αυξάνεται ραγδαία και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας να μειώνονται, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας προβλέπει ότι μεταξύ 2020 και 2035, η Ευρώπη και η Κεντρική Ασία θα βιώσουν αύξηση της παχυσαρκίας κατά 61% στα αγόρια και κατά 75% στα κορίτσια.
Η επιδημία της παιδικής παχυσαρκίας σε όλη την Ευρώπη έχει αφήσει τους ειδικούς να αναρωτιούνται: Ποια είναι η καλύτερη προσέγγιση για τη θεραπεία αυτής της χρόνιας ασθένειας;

Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί μια έκρηξη στη δημοτικότητα των αγωνιστών GLP-1 για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Δρουν στον εγκέφαλο για να μειώσουν την όρεξη και να αυξήσουν το αίσθημα κορεσμού, ενώ ταυτόχρονα επιβραδύνουν την γαστρική κένωση. Σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, πολλά από αυτά τα φάρμακα, όπως η λιραγλουτίδη (Saxenda), η σεμαγλουτίδη (Wegovy) και η ορλιστάτη (Xenical), έχουν εγκριθεί για χρήση σε εφήβους ηλικίας 12 ετών και άνω.

Ωστόσο, η λιραγλουτίδη θα μπορούσε σύντομα να είναι διαθέσιμη για παιδιά ηλικίας 6-11 ετών, αφού η φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk υπέβαλε αίτηση για κανονιστική έγκριση για αυτή την ηλικιακή ομάδα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Σε μια τυχαιοποιημένη δοκιμή φάσης 3, παιδιά ηλικίας 6-12 ετών με ΔΜΣ ≥ 95ο εκατοστημόριο για την ηλικία και το φύλο τους που έλαβαν 3 mg λιραγλουτίδης+ συμπεριφορική θεραπεία για 56 εβδομάδες, είδαν μείωση του ΔΜΣ κατά 5,8% έναντι αύξησης 1,6% με εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, το 80% όσων έλαβαν λιραγλουτίδη παρουσίασαν γαστρεντερικές παρενέργειες.

Πρέπει, λοιπόν, να χρησιμοποιούνται αυτά τα φάρμακα σε παιδιά; Και θα πρέπει οι επαγγελματίες υγείας - και η κοινωνία γενικότερα - να βασίζονται σε φαρμακευτικές παρεμβάσεις όταν υπάρχουν άλλες αποδεδειγμένες μέθοδοι για την αντιμετώπιση της επιδημίας;
Ανησυχίες για την Ασφάλεια, την Ισότητα και το Διατροφικό Περιβάλλον

Η Μάλτα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας και υπερβολικού βάρους στην Ευρώπη, λόγω του ανθυγιεινού διατροφικού περιβάλλοντος, των υψηλών επιπέδων σωματικής αδράνειας και των κοινωνικοοικονομικών και πολιτισμικών παραγόντων, δήλωσε στο Medscape Medical News ο Renald Blundell, PhD, αναπληρωτής καθηγητής φυσιολογίας και βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας, Msida, Μάλτα.

Ανησυχεί για τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αγωνιστών GLP-1 στην ανάπτυξη, την εφηβεία, τη γονιμότητα, την ψυχική υγεία και τη δια βίου υγεία. Πρόσθεσε ότι ανησυχεί ιδιαίτερα για την ψυχική υγεία και τις αλλαγές στη διάθεση και τόνισε ότι είναι απαραίτητο να γίνεται έλεγχος και παρακολούθηση για άγχος, κατάθλιψη ή/και αλλαγές στη συμπεριφορά.

«Τα φάρμακα δεν διορθώνουν το ανθυγιεινό διατροφικό περιβάλλον, την εξάρτηση από το αυτοκίνητο, τη φτώχεια ή τα σχολικά συστήματα που οδηγούν στην παχυσαρκία. Εάν βασιστούν σε αυτά ως την κύρια λύση, κινδυνεύουν να παραβλέψουν την πρόληψη», είπε.
Στα παιδιά, όμως, που ήδη πάσχουν από σοβαρή παχυσαρκία και σχετικές ασθένειες, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αλλάξει τη ζωή τους και μπορεί να τους δώσει μια καλύτερη ευκαιρία να συμμετάσχουν σε αλλαγές στον τρόπο ζωής τους.
Ωστόσο, δεν συμφωνεί με την πιθανή ευρεία χρήση τους σε παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών.

«Δεν γνωρίζουμε ακόμη την μακροπρόθεσμη ασφάλειά τους σε μικρά παιδιά. Υπάρχουν ηθικές ανησυχίες σχετικά με την ιατρικοποίηση των παιδιών και το υψηλό κόστος και η περιορισμένη πρόσβαση σε εξειδικευμένη φροντίδα θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανισότητες», είπε.
«Το συμπέρασμα είναι ότι τα φάρμακα GLP-1 μπορεί να είναι κατάλληλα ως συμπληρωματική θεραπεία για ορισμένα παιδιά με σοβαρή παχυσαρκία, αλλά η χρήση τους σε παιδιά ηλικίας 6 έως 11 ετών θα πρέπει να είναι περιορισμένη, προσεκτική και να παρακολουθείται στενά. Η μεγαλύτερη προτεραιότητα είναι να αλλάξουμε το περιβάλλον, τις πολιτικές και τα συστήματα υποστήριξης, ώστε λιγότερα παιδιά να αναπτύξουν παχυσαρκία εξαρχής.»

Η Christina Vogel, PhD, διευθύντρια του Κέντρου για την Πολιτική Τροφίμων, διατροφολόγος και καθηγήτρια πολιτικής τροφίμων στο City St George’s του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες.
«Δεν πιστεύω ότι έχουμε επαρκή στοιχεία για να μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι είναι καλό να χρησιμοποιούνται από παιδιά. Τα σώματα των παιδιών αναπτύσσονται και δεν γνωρίζουμε τις μακροπρόθεσμες σωματικές επιπτώσεις», είπε.
Έχουμε την ευθύνη να φροντίζουμε τα παιδιά. Υπάρχει ευθύνη τόσο της κυβέρνησης όσο και των φαρμακευτικών εταιρειών. Πρέπει να διαμορφώσουμε το σωστό σχολικό περιβάλλον για τα τρόφιμα. Πρέπει να τα προστατεύσουμε από το έντονο μάρκετινγκ τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι και πρέπει να προωθήσουμε τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα και την ελκυστικότητα των φρούτων, των λαχανικών και των δημητριακών ολικής αλέσεως».
Πρόσθεσε ότι ανησυχεί για την διατροφική ποιότητα της διατροφής των παιδιών κατά τη διάρκεια της λήψης αυτών των φαρμάκων, ρωτώντας: Θα συνεχίσουν τα παιδιά να τρώνε ανθυγιεινά τρόφιμα επειδή το μάρκετινγκ δεν έχει εξαφανιστεί; Μήπως τα παιδιά που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο υποσιτισμού και περισσότερες ανεπάρκειες βιταμινών;

Υποστήριξη για προσεκτική χρήση στο πλαίσιο εξειδικευμένης φροντίδας

Ο Julian Gomahr, MD, από το Τμήμα Παιδιατρικής και τη Μονάδα Έρευνας Παχυσαρκίας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Paracelsus, στο Salzburg της Αυστρίας, έχει ερευνήσει το κόστος και τις δυνατότητες των φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους. Δήλωσε στο Medscape Medical News ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας ήταν «απογοητευτική» πριν από τη διαθεσιμότητα αποτελεσματικών φαρμάκων, τα οποία θα πρέπει να επιδιωχθούν χρησιμοποιώντας μια διεπιστημονική προσέγγιση.
Επιτέλους, έχουμε διαθέσιμα αποτελεσματικά φάρμακα που μπορούν πραγματικά να κάνουν τη διαφορά στη θεραπεία — ειδικά όταν οι μεταβολικές συννοσηρότητες είναι ήδη παρούσες νωρίς και οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής έχουν εξαντληθεί. Είναι ζωτικής σημασίας τα παιδιά να αντιμετωπίζονται από μια έμπειρη ομάδα, ιδιαίτερα κατά την αρχική φάση της φαρμακολογικής θεραπείας», είπε. Πρόσθεσε ότι υποστήριζε την «προσεκτική» χρήση τους σε μικρότερα παιδιά που διατρέχουν κίνδυνο μεταβολικής επιδείνωσης.
«Εκτός από τα οφέλη σε ατομικό επίπεδο, [τα φάρμακα] θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση του σχετικού κόστους παρακολούθησης, το οποίο αποτελεί σημαντικό βάρος για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης».
Ο Gomahr πρόσθεσε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δεσμευτούν όχι μόνο για την πληρωμή της θεραπείας, αλλά και για τη δημιουργία κέντρων παιδικής παχυσαρκίας που προσφέρουν διεπιστημονική φροντίδα, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα ξεπεραστούν τα εμπόδια στη θεραπεία — όπως η μη προσιτή τιμή και η έλλειψη πρόσβασης.

Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε την Τρίτη το Ajovy, μια ένεση που παρασκευάζεται από την ισραηλινή φαρμακευτική εταιρεία Teva Pharma, για την πρόληψη ημικρανιών σε παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω που ζυγίζουν 45 κιλά ή περισσότερο.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα φάρμακο εγκρίνεται για την πρόληψη ημικρανιών σε παιδιά.

Η ένεση χορηγείται μία φορά τον μήνα. Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι ο πόνος και η ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης.
Σοβαρές παρενέργειες περιλαμβάνουν κνησμό, εξάνθημα και υπερευαισθησία στο φάρμακο, αλλά η συνολική ασφάλεια ήταν παρόμοια με αυτή που παρατηρήθηκε σε μελέτες για ημικρανίες σε ενήλικες, δήλωσε ο FDA.
Η επεισοδιακή ημικρανία αναφέρεται σε επαναλαμβανόμενους σοβαρούς πονοκεφάλους σε παιδιά, που δεν εμφανίζονται καθημερινά αλλά είναι αρκετά συχνοί ώστε να επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητες. Αυτοί οι πονοκέφαλοι συχνά συνοδεύονται από συμπτώματα όπως ναυτία, κόπωση και ευαισθησία στο φως και τον ήχο.

Το Ajovy ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς CGRP, οι οποίοι μπλοκάρουν μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην πρόκληση ημικρανιών. Η θεραπεία εγκρίθηκε για πρώτη φορά για ενήλικες το 2018 και ανταγωνίζεται παρόμοια φάρμακα όπως το Aimovig της Amgen και το Emgality της Eli Lilly.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ/ΑΝΤΙΠΥΡΕΤΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ

Η μικροβιακή αντοχή (AMR) αποτελεί παγκόσμια απειλή για την Δημόσια Υγεία. Πρόσφατες εκθέσεις εκτιμούν ότι 4,95 εκατομμύρια θάνατοι το 2019 σχετίζονταν με την μικροβιακή αντοχή. Πέρα από τα αντιβιοτικά, έχει επίσης αποδειχθεί ότι η χρήση μη αντιβιοτικών φαρμάκων, όπως διουρητικά, στατίνες και αναστολείς αντλίας πρωτονίων, συμβάλλει στην εμφάνιση της μικροβιακής αντοχής.

Αυστραλοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι δύο συνήθη αναλγητικά/ αντιπυρετικά, η ιβουπροφαίνη και η ακεταμινοφαίνη, μπορούν να επιδεινώσουν σημαντικά την αντοχή στα αντιβιοτικά μέσω μετάλλαξης σε συγκεντρώσεις σχετικές με το έντερο. Αυτό αντικατοπτρίστηκε σε αυξημένο αριθμό βακτηριακών μεταλλάξεων και υψηλότερη μέγιστη κυτταρική πυκνότητα.

Αντοχή διαπιστώθηκε κυρίως στις φθοριοκινολόνες, ωστόσο δεν περιοριζόταν μόνο σε αυτές. Επεκτάθηκε επίσης και στα β-λακταμικά αντιβιοτικά όπως η αμοξικιλλίνη, η κεφταζιδίμη και η μεροπενέμη, καθώς και στη λεβοφλοξασίνη και τη μινοκυκλίνη.

 STOP ΣΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ!
ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ…

Η πώληση ενεργειακών ποτών θα απαγορευθεί στους νέους κάνω των 16 ετών στην Αγγλία, ώστε να «βελτιωθεί η σωματική και ψυχική υγεία τους» και για να καταπολεμηθεί η παχυσαρκία, ανακοίνωσε σήμερα η κυβέρνηση.
Περίπου το ένα τρίτο των εφήβων ηλικίας 13 ως 16 ετών και σχεδόν το ένα τέταρτο των παιδιών ηλικίας 11 ως 12 ετών καταναλώνουν κάθε εβδομάδα ένα ή περισσότερα από τα ποτά αυτά, σύμφωνα με έρευνες τις οποίες επικαλείται το Υπουργείο Υγείας.
Η κυβέρνηση προβάλλει τον «ολέθριο αντίκτυπο» των ποτών αυτών στην υγεία των νέων, κυρίως τις διαταραχές ύπνου, την αύξηση του άγχους, τη μείωση της συγκέντρωσης και των σχολικών αποτελεσμάτων.
«Πώς μπορούν τα παιδιά να επιτύχουν στο σχολείο, όταν πίνουν καθημερινά το αντίστοιχο ενός διπλού εσπρέσο;», αναρωτιέται στην ανακοίνωση ο Υπουργός Υγείας Wes Streeting .
Τα ενεργειακά ποτά «μπορεί να μοιάζουν αβλαβή, όμως έχουν αντίκτυπο στον ύπνο, τη συγκέντρωση και την ευεξία των σημερινών παιδιών, ενώ οι εκδοχές τους που είναι πλούσιες σε ζάχαρη προκαλούν ζημιές στα δόντια και συμβάλλουν στην παχυσαρκία», προσθέτει.
Η κυβέρνηση θέλει να καταστήσει παράνομη την πώληση στους κάτω των 16 ετών ενεργειακών ποτών που περιέχουν περισσότερα από 150 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης ανά λίτρο.
Πρόκειται κυρίως για τα ποτά Red Bull και Monster.

Η απαγόρευση αυτή θα εφαρμοστεί σε όλα τα σημεία πώλησης, περιλαμβανομένων των ιντερνετικών, στα καταστήματα, τα εστιατόρια, τα καφέ και τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης.
Διαβούλευση 12 εβδομάδων άρχισε σήμερα για την εφαρμογή της απαγόρευσης, ώστε να συγκεντρωθούν πληροφορίες από ειδικούς σε θέματα υγείας, εκπαιδευτικούς, πωλητές κ.λπ...
Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται στην Αγγλία. Η Βόρεια Ιρλανδία, η Σκωτία και η Ουαλία λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις σε θέματα υγείας.

SOS ΑΠΟ Π.Ο.Υ.: 15 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΦΗΒΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ!

Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα της πρώτης επίσημης εκτίμησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων σε 123 χώρες.
Όπως ανακοίνωσε ο Π.Ο.Υ., πάνω από 100 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως κάνουν χρήση τέτοιων προϊόντων, εκ των οποίων τουλάχιστον 15 εκατομμύρια είναι έφηβοι ηλικίας 13–15 ετών. Επιπλέον, οι έφηβοι εμφανίζονται να είναι εννέα φορές πιο πιθανό να κάνουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου συγκριτικά με τους ενήλικες.
Τα προϊόντα αυτά παρουσιάζονται από τη βιομηχανία καπνού ως «λιγότερο επιβλαβή εναλλακτική λύση» έναντι του παραδοσιακού καπνίσματος. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η εξάπλωση της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για την δημόσια υγεία, ιδίως όσον αφορά την πρόκληση και ενίσχυση της εξάρτησης από τη νικοτίνη σε νεαρές ηλικίες.

Οι στρατηγικές της καπνοβιομηχανίας

Καθώς οι νομοθετικοί περιορισμοί για το παραδοσιακό κάπνισμα αυστηροποιούνται, οι καπνοβιομηχανίες στρέφονται σε εναλλακτικά προϊόντα, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι τα προϊόντα αυτά βοηθούν τους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα ή να μειώσουν τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος.

Ωστόσο, ο Dr. Etienne Krug, Διευθυντής του Τμήματος Προαγωγής και Προστασίας της Υγείας του Π.Ο.Υ., προειδοποιεί:«Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δημιουργούν ένα νέο κύμα εξάρτησης από τη νικοτίνη και απειλούν να αναστρέψουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην καταπολέμηση του καπνίσματος».

Επιπτώσεις στην δημόσια υγεία

Η νικοτίνη, ανεξαρτήτως της μορφής πρόσληψής της, είναι ιδιαίτερα εθιστική ουσία που επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου στους εφήβους και αυξάνει την πιθανότητα μελλοντικής εξάρτησης. Επίσης, τα υγρά των ηλεκτρονικών τσιγάρων περιέχουν πολλαπλές τοξικές ουσίες, ορισμένες εκ των οποίων συνδέονται με αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ο Π.Ο.Υ. επισημαίνει ότι η προσέγγιση των νέων μέσω της διαδικτυακής διαφήμισης και των κοινωνικών δικτύων καθιστά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ιδιαίτερα ελκυστικά στους εφήβους, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο έναρξης νικοτινικής εξάρτησης σε ηλικίες όπου η πρόληψη είναι κρίσιμη.
Όπως τονίζεται στην έκθεση του Π.Ο.Υ., ενώ πολλά έθνη έχουν καταβάλει προσπάθειες για την εισαγωγή κανονισμών για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με στόχο την προστασία των νέων, μέχρι το τέλος του 2024, 62 χώρες δεν είχαν ακόμη θεσπίσει σχετική πολιτική και 74 χώρες δεν είχαν ορίσει ελάχιστη ηλικία στην οποία μπορούν να αγοραστούν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Παρά τη σημαντική μείωση του αριθμού των παραδοσιακών καπνιστών παγκοσμίως – από 1,38 δισεκατομμύρια το 2000 σε 1,2 δισεκατομμύρια το 2024 -, η αύξηση της χρήσης εναλλακτικών προϊόντων νικοτίνης εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την δημόσια υγεία.
Ο Π.Ο.Υ. προειδοποιεί ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δημιουργούν ένα νέο κύμα εξάρτησης από τη νικοτίνη, υπονομεύοντας την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τις τελευταίες δεκαετίες στη μείωση της χρήσης καπνού.
απο τον Παιδίατρο Γ.Τσόλα

Φέτος υπάρχουν νέες αλλαγές και ειδικές αποφάσεις που διαφοροποιούν το τοπίο του αντιγριπικού εμβολιασμού στην Ελλάδα, ειδικά για τα παιδιά. Παρακάτω συγκέντρωσα τα στοιχεία που εντόπισα, με επισημάνσεις όπου υπάρχουν ακόμη αβεβαιότητες.

1. Η μετάβαση από “τετραδύναμα” σε “τριδύναμα” εμβόλια — τι ισχύει

(α) Γιατί η συζήτηση;
Παραδοσιακά, τα “τετραδύναμα” εμβόλια (quadrivalent, QIV) περιλαμβάνουν 4 στελέχη: δύο τύπου A (H1N1 και H3N2) και δύο τύπου B (συνήθως μία B/Victoria και μία B/Yamagata). Ωστόσο, το στέλεχος B/Yamagata δεν έχει ανιχνευθεί σε κυκλοφορία από το 2020 (σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα).
Η Ομάδα Έκτακτης Ανάγκης (ETF) του EMA έχει ήδη προτείνει ότι αυτό το στέλεχος θα πρέπει να αφαιρεθεί από τα ζωντανά εξασθενημένα εμβόλια (live attenuated) από την περίοδο 2024/2025. Επιπλέον, η μετάβαση σε τριδύναμα σκευάσματα (δηλαδή χωρίς B/Yamagata) φαίνεται να προωθείται ευρύτερα, με βασικό σκεπτικό ότι η προσθήκη του τέταρτου στελέχους προσφέρει περιορισμένο επιπλέον όφελος αν το στέλεχος αυτό δεν κυκλοφορεί.

(β) Τι ισχύει για την φετινή περίοδο 2025-2026

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του EMA (European Medicines Agency) για τη σύνθεση των εμβολίων για την περίοδο 2025-2026, η σύσταση περιλαμβάνει πλέον και αλλαγές για τα ζωντανά εξασθενημένα (live attenuated) εμβόλια, με έμφαση σε τριδύναμη σύνθεση.
Η Ελλάδα φαίνεται να ακολουθεί αυτές τις διεθνείς κατευθύνσεις: στα ενημερωτικά δημοσιεύματα αναφέρεται ότι “τα υποτιθέμενα παραδοσιακά τετραδύναμα εμβόλια δεν είναι πλέον τετραδύναμα αλλά τριδύναμα” (δηλαδή, στην πράξη περιλαμβάνουν μόνο τρία στελέχη) — πιθανότατα λόγω της αφαίρεσης του B/Yamagata. Δηλαδή, για την φετινή περίοδο τα αντιγριπικά εμβόλια που θα χορηγούνται είναι τριδύναμα (τρεις συστατικές γραμμές: δύο A + μία B/Victoria) — ακόμα και αν “τυπικά” χαρακτηρίζονται ως τετραδύναμα στα έντυπα ή στην αγορά. Άρα, η αναφορά ότι “δεν είναι πια τετραδύναμα αλλά τριδύναμα” έχει βάση, εφόσον πολλές χώρες και ο EMA «σπρώχνουν» προς αυτή τη μετάβαση.

2. Το ενδορρινικό αντιγριπικό εμβόλιο — τι νέο και τι ισχύει στην Ελλάδα

(α) Τι είναι το ενδορρινικό εμβόλιο

Πρόκειται για ζωντανό εξασθενημένο ιό της γρίπης (live attenuated influenza vaccine, LAIV), που χορηγείται ενδορρινικά (σε ρινικό spray), αντί για ενέσιμη μορφή.
Το πλεονέκτημα είναι ότι, ειδικά στα παιδιά, η χορήγησή του είναι πιο εύκολη (χωρίς ένεση) και μπορεί να προκαλεί ισχυρότερη τοπική ανοσοαπάντηση στον ρινικό βλεννογόνο.
Τέτοια σκευάσματα έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε άλλες χώρες (π.χ. FluMist στις ΗΠΑ, Fluenz στην Ε.Ε.).

(β) Η εισαγωγή του στη χώρα μας

Για πρώτη φορά φέτος θα χρησιμοποιηθεί ενδορινικό αντιγριπικό εμβόλιο και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι τα ρινικά εμβόλια ενδέχεται να χορηγηθούν δωρεάν σε παιδιά ηλικίας 2–5 ετών ως μέρος της εμβολιαστικής εκστρατείας, μετά από απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Υπολογίζεται ότι η Ελλάδα θα παραλάβει φέτος περίπου 3,5 εκατομμύρια δόσεις αντιγριπικών εμβολίων από διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες, υπό τον όρο ότι ένα μέρος αυτών θα είναι οι ενδορρινικές μορφές.
3. Οι συστάσεις/εφαρμογή του εμβολιασμού παιδιών στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την εγκύκλιο Δ1α/Γ.Π.οικ. 51347/2024 για την περίοδο 2024-2025, οι συστάσεις του εμβολιασμού γρίπης στη χώρα περιλαμβάνουν, κατά προτεραιότητα, ορισμένες ομάδες υψηλού κινδύνου, αλλά και χρήση των τετραδύναμων αδρανοποιημένων συμβατικών εμβολίων (QIVe, QIVc), όπου ενδείκνυται.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών συνιστά ο εμβολιασμός να ολοκληρώνεται "τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες πριν την έναρξη της έξαρσης της γρίπης" (που παραδοσιακά στη χώρα μας είναι μέσα – τέλος Νοεμβρίου).
Για τα παιδιά, οι βασικές αρχές που ισχύουν διεθνώς (και εν δυνάμει εφαρμόζονται και εδώ) είναι:

• Παιδιά 6 μηνών έως <9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά συνήθως χρειάζονται 2 δόσεις, με μεσοδιάστημα περίπου 4 εβδομάδων

• Παιδιά ≥ 9 ετών συνήθως επαναλαμβάνουν μία δόση ετησίως.

Για να ανακεφαλαιώσουμε, προς αποφυγή σύγχυσης:

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΦΕΤΟΣ (2025–26)

-Τα εμβόλια είναι τριδύναμα (TIV): Η εγκύκλιος καταγράφει ως διαθέσιμα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια (TIVe, TIVc), καθώς και τριδύναμα ενισχυμένα (TIV-HD, aTIV). Δεν αναφέρεται τετραδύναμο. Στον πίνακα της εγκυκλίου παρατίθενται ονομαστικά τα σκευάσματα και η κατηγορία τους ως «TIV».
-Πρώτη χρονιά με ενδορρινικό εμβόλιο (LAIV): Κυκλοφορεί το Fluenz (AstraZeneca) ως LAIV (τριδύναμο), για παιδιά 2–5 ετών.
-Ποια εμβόλια θα κυκλοφορήσουν:

Επισήμως από το Υπουργείο Υγείας (δελτίο τύπου) και την εγκύκλιο:

•Vaxigrip TIV (Sanofi) – TIVe
• Fluarix (GSK)-TIVe
• Influvac (Viatris) – TIVe
• Flucelvax (Seqirus) – TIVc (κυτταροκαλλιέργειας)
• Efluelda (Sanofi) – TIV-HD (υψηλής δόσης)
• Fluad (Seqirus) – aTIV (με MF59 ανοσοενισχυτικό)
• Fluenz (AstraZeneca) – LAIV (ενδορρινικό).

Ηλικίες – ενδείξεις (όπως στον πίνακα της εγκυκλίου):

TIVe / TIVc (Vaxigrip, Fluarix, Influvac, Flucelvax):
• Ενήλικες ≥60 ετών
• Βρέφη & παιδιά 6 μηνών–5 ετών
• Παιδιά ≥5 ετών και ενήλικες με αυξημένο κίνδυνο
• Κύηση: ΝΑΙ.
Efluelda (TIV-HD): Ενήλικες ≥65 ετών και 18–64 ετών μετά από μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων. Κύηση: ΟΧΙ.
Fluad (aTIV): Όμοιες ενδείξεις με Efluelda. Κύηση: ΟΧΙ.
Fluenz (LAIV, ενδορρινικό): Παιδιά 2–5 ετών. Κύηση: ΟΧΙ.
Ειδικά για το ενδορρινικό (Fluenz, LAIV)

Αντενδείξεις/προφυλάξεις σε παιδιά:

• Όχι σε παιδιά με υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες ή ιστορικό άσθματος.
• Όχι σε ανοσοκαταστολή (κληρονομική/επίκτητη) ή μακροχρόνια θεραπεία με ασπιρίνη.

• Αν ζουν με άτομο με σοβαρή ανοσοκαταστολή, συστήνεται αδρανοποιημένο αντί για LAIV και αν εμβολιαστούν με LAIV, αποφυγή στενής επαφής για 7 ημέρες.
• Όχι σε γνωστή αναφυλαξία σε συστατικό του εμβολίου. Προτεραιοποίηση 2–5 ετών: Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνιστά το LAIV κατά προτεραιότητα στα παιδιά 2–5 ετών, λαμβάνοντας υπόψη τη διαθεσιμότητα· αν λείπει η δεύτερη δόση, μπορεί να ολοκληρωθεί με αδρανοποιημένο ενέσιμο.

Δοσολογία – σχήμα στα παιδιά:

-Γενικός κανόνας: ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι 1 δόση ετησίως.
-Παιδιά <9 ετών που εμβολιάζονται πρώτη φορά (ή είχαν λάβει
μόνο 1 δόση στο παρελθόν): χρειάζονται 2 δόσεις με
μεσοδιάστημα ≥28 ημερών.
-Βρέφη ≥6 μηνών: δόση 0,5 ml (ολόκληρη).

Χρονισμός & συγχορήγηση

Ιδανικά μέσα Οκτωβρίου–τέλος Νοεμβρίου (αν αργήσει, μπορεί να γίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου).
Συγχορήγηση με COVID-19: επιτρέπεται ίδια ημέρα σε διαφορετικό σημείο ή οποιαδήποτε άλλη ημέρα πριν/μετά.
Υποχρεωτική καταχώριση στο Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών για κάθε αντιγριπικό εμβολιασμό ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ!

Τι να κρατήσουμε πρακτικά ως Παιδίατροι:

-Για 6 μηνών–5 ετών: προτείνεται TIVe/TIVc (ενέσιμο). Αν είναι 2–5 ετών και χωρίς άσθμα/συριγμό/ανοσοκαταστολή, μπορείς να προσφέρεις LAIV (Fluenz). Προσωπικά θα μείνω στο ενέσιμο.

- <9 ετών, πρώτη φορά: φρόντισε 2 δόσεις (≥28 ημέρες). Αν ξεκινήσεις με LAIV και δεν βρεις δεύτερη δόση, μπορείς να ολοκληρώσεις με αδρανοποιημένο.

-Παιδιά με άσθμα/συριγμό ή ανοσοκαταστολή: όχι LAIV! → χρησιμοποίησε ενέσιμο TIVe/TIVc.

απο δημοσίευση του συναδέλφου Γ,Τσόλα

Ημερολόγιο κορωνοϊού, 23 Οκτωβρίου 2025, πώς τα mRNA εμβόλια για τον κορωνοϊό βοήθησαν καρκινοπαθείς να ζήσουν ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ.

Το υπουργείο υγείας με νέα απόφασή του (9η τροποποίηση), βάζει πιο αυστηρούς κανόνες για την επανάληψη των εξετάσεων αφού ορίζει συγκεκριμένο διάστημα που ο ασφαλισμένος μπορεί να τις επαναλάβει.

Μελετηστε προσεκτικα την συνημμενη εγκύκλιο για συνταγογράφηση χωρίς προβλήματα.

Εκ μέρους της Ευρωκλινικής Παίδων και της Οργανωτικής Επιτροπής, έχω την τιμή να σας προσκαλέσω στην 21η Επιστημονική Ημερίδα μας με θέμα «Η Παιδιατρική στην Πράξη».

Εγκύκλιος Γ2α/Γ.Π. οικ. 45670/2025 - Όριο ηλικίας των νεογνών για την αποτελεσματικότερη παροχή ειδικών συνθηκών νοσηλείας

Το όριο της νεογνικής ηλικίας ορίζεται στις 28 ημέρες και οι ασθενείς νοσηλεύονται στις αντίστοιχες κλινικές/Τμήματα/Μονάδες

Ορισμός ορίου ηλικίας των νεογνών

Σχετ:

1. Οι διατάξεις του ν. 3418/2005 «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας», (Α΄ 287).

2. Οι διατάξεις του π. δ. 87/1986 «Ενιαίο Πλαίσιο Οργάνωσης των Νοσοκομείων», (Α΄ 32).

3. Οι διατάξεις του άρθρου 16 του π. δ. 121/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας» (Α΄148), όπως ισχύει.

4. Το υπ’ αριθ. ΚΕΣΥ (Β)/4-8-2025 Υπηρεσιακό Σημείωμα της Δ/νσης Επιστημονικής Τεκμηρίωσης και Διοικητικής Υποστήριξης του ΚΕ.Σ.Υ.

5. Η υπ’ αριθ. 1114/01-08-2025 Απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας η οποία έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Υγείας.

Για την αποτελεσματικότερη παροχή ειδικών συνθηκών νοσηλείας σε παιδιατρικούς ασθενείς τις πρώτες ημέρες ζωής και την διασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας και ποιότητας φροντίδας στα νεογνά, το όριο της νεογνικής ηλικίας είναι οι 28 ημέρες και οι ασθενείς νοσηλεύονται στις αντίστοιχες κλινικές/Τμήματα/Μονάδες, όπως αυτές ορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις.

ΑΔΑ: ΨΑΒ1465ΦΥΟ-ΛΕΨ

Αθήνα, 15-10- 2025

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΜΑΡΙΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ